ارتباط زنبور با انسان سابقه بسیار طولانی داشته و حتی قبل از آنکه انسان خواندن و نوشتن بیاموزد از این حشره مفید بهره برداری می کرده است. امروز نقش زنبور عسل در گرده افشانی بسیاری از گیاهان زراعی، درختان میوه، مراتع و جنگلها برای انسان بسیار حائز اهمیت می باشد. به طوری که سهم نسبتاً بزرگی از تولیدات مختلف گیاهی و دامی انسان که در تغذیه و ادامه حیات بشر اهمیت دارند مربوط به همین یک گونه حشره می باشد زنبور عسل علاوه بر گرد افشانی گیاهان در حقیقت از این طریق بیشترین استفاده را به انسان می رساند به واسطه تولید فرآورده هایی مثل عسل و موم و غیره در صنعت زنبور داری و بسیاری از صنایع دیگر از جمله صنایع آرایشی، داروسازی، شمع سازی، قالب سازی، ریخته گری، نساجی، واکسن سازی، کاغذ سازی و غیره منشاء خدمات بسیار ارزنده ای نیز می باشد.

مقدار متوسط محصول هر نوع جمعیت زنبور عسل در کشورهای مختلف متفاوت بوده و همیشه به سه عامل زیر بستگی دارد:
۱- آب و هوا:
آب و هوا که خوبی یا بدی آن روی وجود یا از بین رفتن گلها و شهد موجود در آنها اثر می گذارد. نقاط خوش آب و هوا می توانند انواع گلها را پرورش دهند در نتیجه برای زنبورداری مساعد می باشد ولی نقاط بد آب و هوا مثل اغلب بیابانها فاقد گل و گیاه بوده و زنبورداری در آنجا غیر ممکن است.
۲- نژاد زنبورها:
انتخاب نژاد خوب و پر محصول مقدار درامد زنبوردار را بالا می برد. نژادهای بد می توانند در پر گل ترین منطقه قرار داشته باشند و با وجود این به دلیل تنبلی و کار نکردن باعث ورشکستگی زنبوردار گردند.

تاریخچه تولید عسل و زنبورداری در جهان و ایران:

زنبور عسل امروزه در تمام نقاط دنیا به جز مناطق قطبی زندگی می کند. تا قرن شانزده میلادی زنبور عسل منحصر به دنیای قدیم یعنی آسیا، افریقا و اروپا بوده است.

زنبور عسل از قسمت گرمسیری افریقا منشاء گرفته و سپس به اروپا و شرق آسیا گسترش یافته است. از قرنها پیش زنبور عسل در شکاف کوها و تنه درختان و مکانهای مناسب دیگر لانه کرده و دور از عوامل نامساعد محیط و موجودات شکاری به زندگی خود ادامه داده است. بشر برای استفاده از عسل زنبوران با روشهای بسیار ابتدایی زنبور را از این لانه ها بیرون رانده، عسل و موم را مورد استفاده قرار می داده است. امروزه در بعضی از نقاط دنیا من جمله ایران(بخصوص شمال ایران) استفاده از کندو های طبیعی متداول و معمولی می باشد.

بشر به مرور زمان دانست که باید برای بهره برداری بهتر و بیشتر کندوهای طبیعی را از نقاط مختلف نزدیک هم جمع نموده و در یک محل از آنها مواظبت و نگهداری کند. در بعضی دیگر از نقاط دنیا موفق به ساختن کندو شده و زنبورها را در داخل کندوهای ابتدایی نگهداری می کردند. نوع کندوهای ابتدایی بسته به شرایط محیطی منطقه و نوع مواد اولیه موجود و مهارت سکنه آن ناحیه فرق می کرد. در نقاط جنگلی دنیا زنبور عسل را در لانه طبیعی خود یعنی تنه درخت نگهداری می کرد. در نقاط دیگر دنیا که فاقد جنگل بودند. اولین نوع کندو، کندوهای گلی بودند که بصورت خام یا پخته(سفال) مورد استفاده قرار می گرفتند. در مصر قدیم برای پرورش زنبور عسل از لوله های استوانه ای سفالی استفاده می کردند.

پرورش زنبور عسل و تولید عسل در ایران:

گرچه متأسفانه تاریخ ثبت شده و مستندی از وضعیت زنبورداری ایران وجود ندارد ولی با بررسی تاریخ گزارشات و نوشته های مختلف خصوصا ادبیات دیرینه ایران و همچنین آثار باستانی مختلف متوجه می شویم که زنبورداری از زمان های بسیارقدیم در ایران رایج بوده است. خصوصا در زمان هخامنشیان(حدود ۴۶۰سال قبل از میلاد) آثار مشخصی از وجود زنبورداری به عنوان حرفه و تفنن وجود دارد.

ولی آنچه که کاملا مشهود است عدم پیشرفت صنعت زنبورداری به حد کافی در طول تاریخ گذشته در ایران بوده است. زنبور عسل عمدتاً در کندوهای محلی یا بومی نگه داری شده و معمولا به صورت یک شغل جانبی و یا سرگرمی به آن نگاه شده است. کندوهای بومی نیز به اشکال مختلف تنه درختی، کوزه ای، سبدی، چلیکی و غیره بوده است.