طنز در اصل واژه یست عربی ؛ که با گسترش دین اسلام وفرهنگ عرب در سرزمین خراسان در زبان فارسی- دری راه یافت ودرزبان فارسی- دری معنای آن فسوس کردن ، فسوس داشتن ، مسخره کردن ، نارسایی ها را برخ کشیدن ، سخن با پرده گفتن ، کسان را خنداندن ، برگردانی شده میتواند .
در عربی به گون های (طنز ، یطنز،طنزآ) آمده است چنانکه الجوهری گوید:« والطنز السخریه »

درادبیات غرب و بویژه انگلیسی همگون این واژه :
,Satiriker ,Sotiris , Satire
که نخستین طنز دومی طنز پرداز وسومی طنز آمیز معنا میدهند. ریشه ای یونانی آن: (ستوریوز ) وریشه ای لاتینی آن ( ستورا ) میباشد .(ستار یا) نام ظرفی پر از میوه های گوناگون بود که به یکی از خدایان کشاورزی هدیه داده شده بود .معنی واژگان (ستورا) که «غذای کامل» آمیخته از چندین نوع خوراکه را در بر می گرفت در گام نخست، به سروده های دوازده هجایی اطلاق می شد وپسان های به سروده های خنده آور ونمکین ( ستورا ) می گفتند .

برخی از پژوهش گران وبرگردانان زبان های خارجی افزون بر آن وآژه : (Irony, Ironic Mockery)

را نیز به معنای طنز می پندارند.( تاریخ طنز وشوخ طبعی نوشته داکتر علی اصغر حلبی رویه۱۴۴)

طنز در اصطلاح ادبی به نوع ویژه ای از ژانر  ادبی گفته میشود که به گونه ی نظم ویا نثر به

نا رسایی های نا پسند اجتماعی  ، فساد اداری ، سیاسی وحتا اندیشه های فلسفی تاخته وآنها را با ارایه  خنده  به چالش بکشد .طنز تفکر بر انگیز است ،  گرچه بر پایه ی خنده استوار است اما خنده را تنها وسیله ی میپندارد برای رسیدن به هدف به منظور اگهی انسانها به نارسایی ها . در ظاهر میخنداند اما در پس این خنده درد های وحشتناکی پنهان است .به همین منظور برخی به این باور اند که « طنز یعنی گریستن قاه قاه ، طنز یعنی خندیدن آه، آه»

طنز در اثار ادبی پیش  کسوتان ادب زبان فارسی- دری به  معنا های گوناگون  چهره مینماید
طنز به معنای تمسخر: مولانا گوید: سالها جستم ندیدم زو  نشان

جز که طنز وتسخر این سرخوشان(مثنوی۲-۱۸۷) ویا:

ورنه تسخیر باشد وطنز ودها

کر را سامع ضریر آنرا ضیآ (مثنوی د ۴ بیت۲۲۰)

به معنای سرزنش: دی گفت به طنز نجم قوال     کای بنده سپهر آبنو ست( دیوان کبیر ،۲- ۵۵۰)

طنزی کند وندارد آزرم    چون چشمش نیست کی بود شرم

سایه که نقیضه ساز مرد است     در طنز گری گران  نورد است.لیلی ومجنون نظامی ر-۴۲ چاپ وحید)

طنز کنان روبهی آمد زدور       گفت صبوری مکن ای نا صبور( نظامی ( گنجیه، ۱۰۶ چاپ وحید)

سعدی گوید: دی گفت سعدیا من از آن توآم به طنز    آن عشوهء دروغ دگر بار بنگرید( غزل ۴۱۰ چاپ نورالله…)